Inspirerend voorbeeld 24. Jessie Bekkers - Van Rooij “Ik vind de psychologie van de mens veel interessanter dan ‘geld en stenen’"

Op voorhand wist Jessie Bekkers dat ze bij Laurentius geen gespreid bedje zou krijgen. Vandaag spreek ik met een inspirerende helende leider die al op haar 34^e directeur-bestuurder van een woningbouwcorporatie werd. Sinds september 2019 is ze dat voor Laurentius, een beschadigde organisatie. Na een aanbeveling van een andere helende leider Claire Vlug voelde ik dat ik opnieuw bij een bijzondere ‘helende leider’ aan tafel zou zitten, één die bij herstel en heling van organisaties als van nature handelt.

Jessie spreekt zonder een spoor van oordeel en is vooral realistisch met een openheid en levendigheid die mij meteen inspireert. Op haar LinkedIn profiel las ik: ‘Het herstelplan kwam sneller dan gepland gereed’. Dit plan werd in 2012 opgesteld, omdat de erfenis van een voormalige directeur-bestuurder een negatieve impact had gehad op zowel de financiële situatie als op het vertrouwen in de organisatie. “Laurentius stond daarom sinds 2012 onder Verscherpt Toezicht bij Autoriteit Woningcorporaties en onder Bijzonder Beheer bij het Waarborgfonds”.

Echter, ruim een jaar na haar aantreden is Laurentius weer ‘vrij’ om te investeren, zij het beperkt en stap voor stap. Want de corporatie moet nog steeds scherpe keuzes maken voor grote investeringen. “Naast onderhoud en duurzaamheid ten behoeve van de bestaande huurportefeuille mochten we weer nieuwbouwprojecten aan gaan”. Het herstel ging niet vanzelf, want Jessie trof bij haar aanstelling een organisatie aan die beschadigd was op zowel financieel, emotioneel als spiritueel gebied, ondanks de inspanningen van diverse (interim) bestuurders die in de tussentijd Laurentius opnieuw leven hadden ingeblazen. “Het belangrijkste is dat we bij Laurentius weer meedoen en voor die bewoner die het nodig heeft het verschil maken. We bouwen aan een nieuwe club, het verleden laten we achter ons. We kunnen weer vooruit kijken”.

MISSION POSSIBLE  

Jessie studeerde Bouwkunde, Internationale Economie, deed een MBA en diverse leiderschaps- en gouvernance-opleidingen, maar ze geeft lachend aan: “Ik vind de psychologie van de mens eigenlijk veel interessanter dan ‘geld en stenen’. Ik wil een brug slaan tussen de bewoners en de medewerkers van Laurentius”.

Die brug was nodig, want de bewoners hadden door de financiële situatie al jaren geen voorzieningen gekregen zoals planmatig onderhoud of verduurzaming van hun woning. “Ze kregen negen jaar voornamelijk huurverhogingen en het hoognodige dagelijks onderhoud. Ook het personeel van Laurentius had het ontbroken aan liefde en aandacht”.

En toch wist Jessie dat ze juist op dit moment bij Laurentius moest zijn. “Ik was nog helemaal niet toe aan een nieuwe baan, maar werd er al enkele keren voor benaderd. Bij de derde keer ging ik overstag. Een kop koffie drinken met de raad van toezicht kon geen kwaad. Toen ik hier voor de eerste keer binnenliep voelde ik de sfeer en na de kennismaking was ik verkocht. Ik wilde de opdracht bij Laurentius, want ik kreeg het vertrouwen van de toezichthouders om met mijn  kernwaarden Verbinding, Ontwikkeling en Liefde -VOL- aan de slag te gaan om Laurentius verder te helpen. Ik voelde dat het zou lukken: ‘We gaan dit samen doen’. De de taak die voor me lag sluit helemaal aan bij mijn missie om mensen te inspireren om zelf te groeien en de wereld daarmee duurzamer te maken”.

HERSTEL EN ZELFHELING

Naast de diepgaande persoonlijke gesprekken die Jessie in haar eerste 100 dagen aanging met alle medewerkers, ging ze ook meteen met de ‘harde’ feitelijke kanten aan de slag. "Mijn (interim)voorgangers hadden al veel zaken afgehandeld. Vóór ik kwam was een groot deel van onze huurwoningen verkocht, zodat Laurentius weer in de groene cijfers zou komen. Zelf ontmantelde ik de laatste BV-tjes. Wat nog ontbrak was een gedegen portefeuillestrategie en nieuw ondernemingsplan waardoor we in oktober 2020 door het Waarborgfonds Sociale Woningbouw onder bijzonder beheer uitkwamen en weer volkshuisvestelijke activiteiten mochten oppakken. De civiele rechtszaak rondden we af  in maart 2022. Het was een opluchting voor alle medewerkers”.

Ook de financiële structuur vroeg om aandacht. “De three lines of defence (risicomanagement) zoals deze bij woningbouwcorporaties worden gehanteerd, bleken niet goed geïmplementeerd. Inmiddels zien we de goede bedding van de jaarrekening, de begroting en financiële handelingen in de organisatie. Hiermee is de control nu echt op orde en in een rustig vaarwater beland”.

Jessie spreekt verder: "Wij als MT en P&O vonden het belangrijk om rust te brengen in de onderstroom: Dat vroeg ook van ons verdieping, reflectie, rust en afstemming. We creëerden tegelijkertijd meer zekerheid door de vele tijdelijke contracten van goede medewerkers om te zetten naar een vaste baan. Daarnaast zien we dat het verloop en het ziekteverzuim in de afgelopen jaren drastisch is gedaald, omdat we ook daar een heel persoonlijke benadering hanteren. Liefde en vertrouwen zijn de basis voor elk contact met bijvoorbeeld medewerkers die zich ziek melden. ‘Waar heb je behoefte aan?’ is de eerste vraag die we stellen, zodat we in verbinding blijven en iets voor elkaar kunnen betekenen”.

Deze persoonlijke aanpak heeft ertoe geleid dat de meeste medewerkers de gebeurtenissen uit het verleden van Laurentius, inclusief het sluimerende gevoel van sociale onveiligheid, een plek hebben gegeven.

VOLUIT LEVENDIG

Het resultaat van deze benadering is dat Laurentius langzaamaan weer financieel en emotioneel gezond werd. In de afgelopen jaren kon stap voor stap begonnen worden met het verduurzamen van de bestaande woningen. “We begonnen met eerst in 10, toen in 52, erna in 159 woningen. Kleine stapjes, die voor Laurentius soms heel groot waren, gezien ons recente verleden. Ik begeleid het proces van ‘care to dare’ om weer VOL-uit te gaan leven, in Verbinding, Ont-wikkelend en met Liefde als basis. We werken daarbij nauw samen met bewoners en vele samenwerkingspartners onder het motto ‘Samen voor een thuis’. Dit doen we met het ondernemingsplan 2021- 2024 ‘Samen dichterbij’. Dat realiseren we bijvoorbeeld via onze externe focus op duurzaam wonen, door bij te dragen aan woongeluk en door intern onze organisatie wendbaar en gezond te houden”.

Twee keer per jaar wordt er een Laurentiusdag georganiseerd waarbij iedere medewerker letterlijk ‘Samen dichterbij’ elkaar komt, “omdat we aandacht willen blijven besteden aan zelfreflectie en ons eigen werkgeluk”. Essentieel aan het leiderschap van Jessie is dat ze als holistische leider heelkundige managers om zich heen verzamelt, die het lef hebben om in te grijpen of veranderingen door te voeren. De leidinggevenden van Laurentius werken samen, zijn open en transparant en stellen (persoonlijk) leiderschap en groei van de collega's voorop.

“Eind vorig jaar presenteerden de leidinggevenden op de Laurentiusdag de collega-beloften en verdiepten we deze met alle collega’s. Enkele weken geleden (maart 2023) zijn we aan de slag gegaan met  onze kernwaarden: Klantgericht, In verbinding en Professioneel. Dat doen we bewust, om bij iedereen het hart voor onze bewoners en voor ‘de zaak’ aan te spreken. Het raakte zo enorm! Het was een dag met mooie en persoonlijke verhalen, gedeelde passies en drijfveren, en vooral veel diepgang tot in de kern van wie we zijn. Heel waardevol”.

Jessie vertelt enthousiast en levendig over de ontwikkelingen die ze in haar organisatie ziet. “Ik vind het belangrijk dat we congruent zijn door ‘Practice what you preach’ te integreren in ons handelen. Alleen dan worden en blijven een geloofwaardige gespreks- en samenwerkingspartner voor onze bewoners en andere belanghouders”.

SOCIALE WEDEROPBOUW

Inmiddels doet Laurentius weer mee aan het bouwen van nieuwe huurwoningen. “In het eerste jaar dat we weer mochten (2021) pakten we dit bescheiden op, omdat Laurentius nog herstellende is. Ook bij de twee collega woningbouwcorporaties in Breda hervonden we langzaamaan het vertrouwen weer, dat heel lang weg was. En dat begrijp ik. Daarom heb ik eerst de verbinding met de twee bestuurders hersteld door de dialoog met ze aan te gaan. Dat was echt nodig, want zij hadden zich 9 jaar ingezet voor de volkshuisvesting van Breda zonder onze hulp. Maar ook omdat er -logischerwijs- door het verleden allerlei beelden over Laurentius bestonden, bijvoorbeeld over de hoogte van onze huurprijzen in verhouding tot die van hen.

Men dacht dat die van ons veel hoger lagen. Dat viel uiteindelijk mee toen we de inhoud van ons huurbeleid en portefeuillestrategieën op elkaar afstemden. Onze openheid leidde er toe dat er begrip ontstond én dat we nu alle drie een eensgezind huurprijsbeleid hanteren bij nieuwbouwwoningen”. Het beleid komt erop neer dat de huurprijs van oude, minder goed geïsoleerde woningen wat naar beneden kon ten opzichte van de nieuwe beter geïsoleerde woningen, zodat de woonlasten, inclusief de energierekening, gelijkmatiger verdeeld werd.

"Het allerbelangrijkste is dat de samenwerking van de drie Bredase corporaties gevoeld wordt bij elkaar en de belanghouders; er is meer openheid, meer vertrouwen waardoor de volkshuisvesting van de Bredase bewoner nog beter wordt opgepakt”. Deze prettige samenwerking merkt ook de gemeente Breda. “Wanneer we met hen in gesprek gaan over het huisvestingsbeleid gunnen we elkaar mooie sociale en midden-huur woningbouwprojecten. We verdelen ze onderling gelijkmatig, want we hebben in het Bredase ongeveer evenveel woningen”.  

ALCHEMIE MET SCHADUW- EN LICHTWERK

De helderheid, wijsheid en kracht van Jessie treft me. “Sinds een aantal jaren ben ik me bewust van licht en ‘onlicht’”, geeft ze aan. Niet iedereen is bekend met de term ‘onlicht’, maar in mijn boek ‘Heel de Organisatie’ besteed ik er veel aandacht aan. Onlicht gaat over de onbewuste, vaak duistere kanten van ieder mens.  Het houdt zich vaak op in ‘de schaduw’, totdat het in het licht gezet wordt om te helen.  

Schaduwkanten zijn je onbewust afgewezen zielsdelen. Van kinds af aan passen mensen zich aan hun ouders aan, om geaccepteerd te worden of om te overleven. Zo onderdrukt ieder mens emoties, karaktereigenschappen, herinneringen, verlangens, impulsen, angsten en geheimen. Maar ook onverwerkte persoonlijke en familietrauma’s uit het verleden kunnen onbewust voor bepaalde gedragingen zorgen, die -op een sluwe manier- het stuur in je bewustzijn en je leven overnemen. Carl Jung zei dit erover: ‘Wanneer het ego niet klaar is om de schaduw te zien en te accepteren, dan blijft deze patroonmatig terugkomen tot de les is geïntegreerd.’

Jessie vervolgt: “Het was bij ons thuis niet vanzelfsprekend liefdevol. Ik was als baby niet gepland, waardoor mijn ouders veel zorg overlieten aan mijn oma. Zij was én lief en wilde heel bepalend zijn in mijn leven. Als ik naar haar geluisterd zou hebben, dan had ik –wat haar betreft- niet gestudeerd, maar was ik met een ‘rijke man’ getrouwd. In mijn familie hadden we een patroon om ons eigen wereldje mooier voor te doen dan dat die was. We verborgen ons onlicht terwijl we naar buiten uitstraalden: ‘Wij zijn OK, want wij leven zoals het hoort. In mijn familie werd echter geoordeeld over anderen. We hebben ons eigen onlicht met ‘de mantel der liefde’ bedekt”.

In de weerslag daarvan is ze zelf ‘realistisch’ geworden en doorziet ze -inmiddels- wat mensen en organisaties vast zet in de onderstroom, ofwel het collectief onderbewuste. “Mede door de feedback van anderen heb ik geleerd om mijn eigen en andermans gedragspatronen te lezen, waardoor ik realistischer werd”. Jessie kent het patroon van ‘buitensluiting van de realiteit’ van huis uit. Het is een overlevingsmechanisme binnen de verwarrende dynamiek van narcisme, gaslighting, cognitieve dissonantie en groepsdenken. In mijn boek speelt deze systemische verstrikking (dit patroon) met collectief verborgen trauma de hoofdrol in het onderliggend lijden van veel verzwakte organisaties.

Helende leiders zijn alchemisten die het lood (zware) in een organisatie kunnen transformeren naar het -ongekende- gouden potentieel. Dat doen ze door ‘aan te kijken’ wat er is, in plaats van weg te kijken, onder de mat schuiven en delegeren van verantwoordelijkheden die ze niet willen, kunnen of durven aangaan. Daar lijdt een organisatie onder. Het maakt organisaties ziek en verzwakt. Jessie is mijns inziens een voorbeeld van een helende leider die niet alleen bijdraagt aan een mindsetshift, maar ook de zware energie kan transmuteren met liefde voor ‘heel de organisatie’ naar eigenwaarde, gelijkwaardigheid en een co-creatief proces tussen een organisatie en haar bewoners en andere belanghouders.

Tot slot geeft ze aan: “Liefde voor mensen en het grotere geheel is mijn medicijn. Dat klinkt misschien raar, maar ik ben me ervan bewust dat ik het herstelproces van Laurentius vooral met heel veel liefde en aandacht begeleid. Dat het leidt tot meer geld en meer stenen is een logisch gevolg”. 

Marieke van Voorn is procesbegeleider van organisaties door naast leiders te staan die vastgeroeste patronen willen doorbreken, zodat 'heel de organisatie' herstelt en heelt.

Haar eerste boek 'Heel de Organisatie' is verkrijgbaar via haar website.  Mariekes tweede boek over gezond zorgbestuur wordt eind 2023 gepubliceerd.